Yazar : Ümran Özbalcı Aria

Ingilizce söylenisiyle “The Golden Age Of Painting/Resmin Altin Çagi” dendigi zaman, bundan yalniz ve sadece 17 yy. Hollanda resmi anlasilir. Biraz olsun Sanat Tarihi ya da Sanat dünyasina asina olan herkes bilir bu deyisi. Sadece sanat açisindan degil, ama ayni zamanda ekonomik ve sosyal gelisme açisindan 17. yy Hollanda’si benzersiz bir yapi sergiler. Bu dönem Hollandasi denizlerde Ingiltere ile boy ölçüsebilir hale gelmis, sömürge kaynaklarindan akan gelirler araciligiyla alabildigine zenginlesmis ve yogun bir kültürel birikim düzeyine ulasmistir. Ayrica ayni Hollanda Avrupa’daki tüm devlet ve kuruluslara oranla en “liberal” yapiyi temsil eder. Merkezi bir otoriteye bagli olmaksizin gelisen belediye vb. gibi sivil kuruluslarin yönetimindeki kent devletleri bu “liberal” ortamin dogmasinda etkili bir rol oynamistir. Ve iste bu sayededir ki,- Resmin Altin Çagin’nda her bes evden birinde mutlaka bir resim vardir. Gene bu sayede “dinsel ve tarihi konular” ve portre’nin yani sira, peyzaj enteriyor ve janr gibi resim türleri, birbirinden iyice ayrilan bagimsiz ifade araçlarina dönüsmüstür. Bu gelismelere kosut olarak portre ve özellikle de grup portreciliginin yaygin bir uygulama haline gelmesi tümüyle Hollanda sanatina “özgü” yeni bir yönelisi temsil eder. Rembrandt ve Frans Hals gibi ressamlar diger ülkelerde örnekleri pek görülmeyen grup portreciliginin en yetkin ustalaridir. Öte yandan Holanda’nin kültürel ve sanatsal degerleri her seyin üstünde tutan anlayis ve gelenegi; Hollanda’nin Hitler Almanyasi tarafindan isgal edilecegi anlasilacagi zaman Hollandalilarin para, mücevher ve altin gibi maddi degerleri degil de (bir örnek olsun diye veriyorum) Rembrandt’in “Gece Nöbeti” gibi grup portreciliginin doruk noktasini temsil eden basyapitini saklamalariyla sonuçlanmistir. Sözün özeti sudur ki; Ümran Aria’nin (o zamanki adiyla Mimar Sinan Üniversitesi’nde benim yönlendirmemle gerçeklestirdigi “17. yy Hollanda Resminde Portre” baslikli tez çalismasi yukarida sözünü ettigim gelismeleri, derinlemesine arastiran bu gelismelerin biçimsel karsiliklarini analitik bir yaklasimla çözümleyen ve degerlendiren “benzersiz” bir girisimdir ve bu çalismanin ne Türk sanatinda ne de Türk Sanat tarihinde bir benzeri daha vardir. Daha az göster