Yazar : Can Yayınları

Çöl Kraliçesi - Janet Walach Arap yarımadasının her yanında Çöl Kraliçesi diye adlandırılan Gertrude Bel, Kraliçe Victoria döneminin seçkin bir ailesi ve ayrıcalıklı sırt çevirip yaşamını Arabistan çölerinde sürdürmeyi yeğledi. Bölgeyi karış karış gezerek haritalar çıkardı, kazılara katıldı. Çeşitli aşiretlerin ve hiziplerin üyesi olan siyaset adamlarıyla ve dini liderlerle olduğu kadar halka da kaynaştı. Gertrude Belin Arabistanda böylesine benimsenmesi, Birinci Dünya Savaşında İngiliz istihbarat servisinin onu en uygun kişi olarak görevlendirilmesiyle sonuçlandı. Arabistanlı Lawrence olarak bilinen T. E. Lawrenceı da bir anlamda yetiştiren, ona yol gösteren, akıl hocalığı yapan, onun nüfuzlu kişilerle ilişki kurmasını sağlayan da Gertrude Bel oldu. Bel, savaştan sonra Arabistandaki yaşamını sürdürdü ve günümüz Orta Doğusunun biçimlenmesinde büyük rol aldı. O dönemde İngilterenin en güçlü kadını durumuna gelen Gertrude Bel, başta Irak olmak üzere Arap yarımadasındaki ülkelerin sınırlarının çizilmesinde belirleyici oldu. Çöl Kraliçesi, bir anlamda Osmanlıları Arap yarımadasında arkadan hançerleyenin Lawrencedan çok Bel olduğunu gösteriyor. Bu çabalarının amacı, Arap halklarının özgürlüğü ya da İngilterenin petrol yataklarına egemen olması mıydı? Yoksa Osmanlılara (belki de bilinçaltında) beslediği bir öç alma duygusu muydu? Gertrude Belin büyük aşkla tutkun olduğu sevgilisinin Gelibolu savaşında öldüğünü okuyunca, insan bunu düşünmeden edemiyor doğrusu.