Yazar : Doğan Kitap

Arafat’ta Bir Çocuk - Zülfü Livaneli Zülfü Livaneli’nin yılara yayılan, yılarla beslenen, zenginleşen deneyim ve gözlemlerinden sınırlar, sınır aşanlar, sürgünler, gurbetçiler üzerine, değerleri yılarla sınanmış öyküler. “Boynuna nenesinin astığı mavi gözboncuğuna eliyle dokundu. Mavi gözlere karşı koruyacaktı onu. Unutmamıştı nerede olduğunu, ama çevresinde olup bitenlerden kopmuştu. Aydınlık bir gülümseme yayılmıştı yüzüne. Neredeyse kaşlarının üstünden başlıyordu saçları. Kıvrım kıvrım, güçlü, kapkara saçlardı. Gözleri de her şeye, her zaman şaşarak bakıyormuş gibi kocaman ve parlaktılar. Çoğu zaman, hele soğukta nemli gibi dururlardı.” Bazı insanlar bütün hayatlarını sınırları aşma mücadelesi olarak geçirir. Bu konuda tartışmasız en deneyimli kişilerden biri olan Zülfü Livaneli’nin yılara yayılan, yılarla beslenen, zenginleşen deneyim ve gözlemlerinden, Almanya’da, İsveç’te, Danimarka’da, Türkiye’de. sınırlar, sınır aşanlar, sürgünler, gurbetçiler üzerine, değerleri yılarla sınanmış öyküler. Zülfü Livaneli’nin edebiyat alanındaki ilk verimleri olan öykülerini bir araya getiren Arafat’ta Bir Çocuk, yayımlandığı 1978 yılından beri hem Türkiye’de hem de dünyada olağanüstü bir ilgi gördü. Türkiye’de defalarca basıldığı gibi Almanca ve Farsçaya da çevrildi. Kitaba adını veren öykü İsveç ve Alman televizyonlarında film yapıldı. Arafat’ta Bir Çocuk’un ana konusu, edebiyatın en eski temalarından “sürgün” ve bütün anlamlarıyla “sınır”. Kitapta yer alan öykülerde, Türkiye’nin Avrupa macerasının başladığı 1960’lardan ve 12 Mart 1971’den bu yana işçi ya da siyasi mülteci olarak Avrupa ülkelerine savrulan Türklerin özelikle kültürel çatışmalar bağlamında yaşadığı sıkıntılar işleniyorZülfü Livaneli'nin hikaye kitabı Arafat'ta Bir Çocuk, ilk olarak 1978 yılında yayımlanıyor. Kitap, Zülfü Livaneli’nin edebiyat alanındaki ilk eseri olma özeliğini taşıyor. Sanatçının öykülerini bir araya topladığı Arafat’ta Bir Çocuk kitabı "En iyi Türk / Türkiyeli yazarlar ve kitapları" listesinde yer alıyor. Kitap, ilk yayımlandığı yıldan itibaren Türkiye’de ve dünyada büyük ilgi görüyor. Almanca ve Farsça’ya da çevirileri yapılan kitabın, ismini aldığı öykü olan Arafat’ta Bir Çocuk Almanya ve İsviçre televizyonları tarafından filme çekilmiş bulunuyor. Ülkemizde basımı defalarca tekrarlanan ve sekiz hikâyeden oluşan kitabın, 2012 Doğan Kitapçılık basımındaki kapak tasarımı ise Geray Gençer’e ait bulunuyor. Kitabın ana temasını sınır dışında yaşayan ve sürgün edilen Türkler oluşturuyor. Kitabı oluşturan öykülerin tamamında, 1960’lı yılardan itibaren Türkiye’den Avrupa’ya çalışmaya giden gurbetçilerin ve 12 Mart 1971’den sonra siyasi mülteci olarak Avrupa’ya sığınan Türklerin yaşadığı sıkıntılar, farklı çatışmalar konu ediliyor. Diğer bir ifadeyle Türklerin Avrupa maceralarının başladığı ve sürdüğü yıların getirdiği tüm sıkıntılı süreçleri, tarihi bir belge gibi gözler önüne seriyor. Kitap, Türkiye’den değişik nedenlerle Avrupa’ya gelen Türklerin yaşadığı siyasi, ekonomik ve kültürel zorluklara tanıklık eden öykülerden oluşuyor. Para kazanmak ya da siyasi mülteci olarak ülkesini bırakmak zorunda kalan Türklerin gurbete yaşadığı yalnızlık ve dışlanmışlık duygusu vurgulanıyor. Arafat’ta Bir Çocuk kitabı Zülfü Livaneli’nin edebiyat alanındaki ilk öykü kitabı olmakla beraber yazarın yayımlanmış pek çok kitabı bulunuyor. 20 Haziran 1946 Konya doğumlu müzisyen, yazar, politikacı, senarist ve yönetmen olan Zülfü Livaneli’nin kitapları, 30 dile çevrilmiş bulunuyor. 201 yılında yayımladığı romanı Serenad ise en çok satan romanı olarak biliniyor. Zülfü Livaneli yazarlık kariyerine 193 yılında yayımlanan Diktatör ile Palyaço ve 194’te yayımlanan Sosyalizm Öldü mü? kitaplarıyla devam ediyor. Yazarın romanları ve kitapları Çin Halk Cumhuriyeti, İspanya, Kore, Almanya gibi ülkelerde de çok satanlar arasına giriyor ve ödül alıyor. İtalya ve Fransa’da Yılın Kitabı Ödülü, yazarın aldığı ödüler arasında yer alıyor. Diğer edebiyat ödüleri arasında Engereğin Gözündeki Kamaşma ile 197 Balkan Edebiyat Ödülü, Bir Kedi, Bir Adam, Bir Ölüm ile 201 Yunus Nadi Roman Ödülü, Mutluluk ile 206 Barnes & Noble Yeni Büyük Yazarları Keşif Ödülü, Son Ada ile 209 Orhan Kemal Roman Armağanı ve 2015 yılındaki Beyaz Martı Edebiyat Onur Ödülü sayılabiliyor. Dünya barışı ve kültürlerinin kaynaşması için önemli çalışmalar yapan Zülfü Livaneli dünya kültür ve barışına olan katkılarından ötürü, 196 yılında Paris’teki UNESCO tarafından büyükelçi olarak seçiliyor ve görev yapmış bulunuyor. Zülfü Livaneli’nin öykü türünde yazılmış, 150 sayfadan oluşan Arafat’ta Bir Çocuk kitabını okurken 60’lı ve 70’li yıların Avrupa’sına, işçi ve siyasi mülteci olarak gitmiş Türklerin o dönemlerdeki hayatları okuyucuya yansıyor. Dönemin getirdiği kültürel çatışmalar nedeniyle yaşanan üzücü olaylara okuyucular tanıklık ediyor. Yazar 12 Mart 1971 tarihinde yapılan askeri darbe sonucunda siyasi düşünceleri nedeniyle suçlu bulunarak cezaevine giriyor. Ardından 1972’de İsveç’e giderek 1 yıl boyunca sürgün hayatı yaşıyor. Kendi deneyimleri, gözlemleri ve yaşadıkları, Arafat'ta Bir Çocuk kitabı için önemli bir kaynak oluşturuyor. Uzun yılar boyunca Avrupa’da kalan Livaneli, kendisi gibi hayatını ülkesinden uzakta geçirmek zorunda olan insanları gözlemliyor, araştırıyor ve kendi deneyimleriyle harmanlayıp tarihe tanıklık edecek ilk kitabını gurbetçiler, sürgünde yaşayanlar ve sınırları aşanlar için yazıyor. Kendi mücadelesi de olan sınırları aşma savaşı, onun öykülerine yılara dayanan yaşanmışlıklar ve gözlemlerle yansıyor.