Yazar : Gündoğan Yayınları

Bilim Kuramına Giriş Geçen yüzyıldan bu yana, bilim felsefesinde birbirinden oldukça kopuk iki gelenek vardır. Birincisi, 1920lerde Carnap, Schlick, vb. gibi filozofların yer aldığı Viyana Çevresinden kaynaklanan ve "bilim" kavramını büyük ölçüde "doğa bilimi" örnek ve modeliyle sınırlayan bir "doğa bilimleri felsefesi" olarak gelişmiştir. İkincisi ise, ortaya çıkışı ve gelişimi geçen yüzyılın son çeyreğine ve özelikle Diltheya kadar dayanan ve "sosyal bilim", "kültür bilimleri", "tin bilimleri", vb. gibi değişik adlarla anılan bilimler grubunu ele alan ve günümüzde bir önemli koluyla "hermeneutik bilim felsefesi"ni de içeren bir gelenektir. Ülkemizde, Anglo-Amerikan felsefesi etkisindeki felsefecilerin çabalarıyla, bu iki gelenekten birincisi yaygınlık kazanmış ve hata, uzun süre neredeyse tek ve biricik bilim felsefesi olarak rağbet bulmuştur. Son yılarda benim de içinde bulunduğum bir grup felsefecinin ve felsefeyle ilgilenen bazı sosyal bilimcilerin çabalarıyla, ikinci gelenek içinde yer alan çalışmaların artığı görülmektedir. Eldeki çeviri, benim bilim felsefesi içindeki başat ilgi alanım olan sosyal bilimler (veya kültür bilimleri) felsefesini değil, temel konu ve sorunlarıyla doğa bilimleri felsefesini ele alan bir giriş kitabıdır, kitap 1970lere kadar kendisini dar bir alanda metodolojik sorunlarla sınırlamış olan olan doğa bilimleri felsefesini, yaşam, praksis, toplum, tarih, teknik ve teknoloji ile ilgisi basımından da ele alması ve bu bilim felsefesi geleneğinin bu konulardaki duyarsızlığını eleştirel bir bakışla serimlemesi bakımından önemlidir. Örneğin "Sonuç" bölümü, tamamen bilim-teknik, bilim-toplum, bilim-etik ilişkilerinin Habermas ve Poper örneklerinde eleştirel yönden değerlendirilmesine ayrılmıştır. Özelikle bu bölümde ele alman konu ve sorunların, ülkemizdeki felsefe tartışmalarında ve yine özelikle bilim felsefesi çalışmalarında irdelenip değerlendirilmesini diliyorum. -Doğan Özlem- (Tanıtım Bülteninden)