Yazar : Dergah Yayınları

Hareket Dergisi (2 Cilt) Hareket Dergisi (2 Cilt) Cumhuriyet dönemi fikir dergileri arasında ilk ismiyle Hareket Fikir ve Sanat veya son ve daha çok bilinen şekliyle Fikir ve San’ata Hareket’in çok özel bir yeri ve değeri vardır. Hareket dergisi mili şef döneminde neşredilen ve muhalif çizgisi olan nadir dergilerden biridir. Nuretin Topçu’nun 1939’da İzmir’de sürgündeyken çıkarmaya başladığı Hareket dergisi, neşriyatını aralıklarla da olsa yaklaşık kırk yıl sürdürmüş, Türkiye’nin tedirgin ve hareketli zamanlarında birçok farklı aydınını barındırmıştır. Bilindiği gibi Hareket, hem Nuretin Topçu hayata iken hem de onun vefatından sonra yayımlanmış bir dergidir. Aralıklarla, değişik boyut ve hacimlerde yayımlanan ve her defasında 1. Sayıdan başlayan derginin iki cilt şeklinde neşredilen ilk döneminin girişinde dergi ile ayrıntılı bilgiler sunan metinler ve dizin yer alıyor. Derginin tıpkı basımındaki dönemler ve tarihler şöyledir, I. Dönem: Şubat 1939 Mayıs 1943 (sayı: 1-12). Bu devrede aylık olarak çıkan dergi yaz aylarında (Temuz, Ağustos, Eylül) yayınına ara verdikten sonra Ekim ayından itibaren iki sayı daha çıkar. İkinci Dünya Savaşı senelerinde bu ilk devrenin daha sonraki sayıları üç sene sonra Aralık 1942’de çıkmaya başlar. Yayını aybaşlarına alınan derginin daha sonraki 9, 10, 1 ve 12. sayıları Şubat-Mayıs 1943 devresinde neşredilir ve bu 12 sayılık birinci cildiyle derginin ilk devresi sona erer. I. Dönem Mart 1947 Haziran 1949 (sayı: 1-28). Yayın hayatına İstanbul’da devam eden derginin bu devresindeki her sayı 16 sayfadır. Sahibi ve yazı işlerini filen idare eden Nuretin Topçudur ve fiyatı 25 kuruştur. Dergi bu devrede hiç fasılasız bir şekilde düzenli olarak yirmi sekiz sayı çıkar. Son sayısı Haziran 1949 tarihini taşımaktadır. I. Dönem Aralık 1952- Haziran 1953 (sayı: 1-7): İzmir ve İstanbul’dan sonraki bu üçüncü devresinde derginin mekânı Ankara olur. Bu yedi sayılık devre sahibi ve yazı işleri müdürü Turgut Evren, müesisi ise Nuretin Topçu’dur. Alt başlığı ise Aylık siyasî mecmuadır. Hareket bir dergi olarak hem miliyetçilik hem sosyalizm konusunda farklı yorumlara kapı açmıştır. Dönemin Batıcı elitlerinin hümanist bir çerçevede anlamlandırdıkları Rönesans kavramını İslâmcı bir çerçevede yeniden yorumlamaya çalışmıştır. Bu açıdan gerek Türk fikir hayatının gerekse Topçu’nun yaklaşımlarının izinin sürülebilmesi açısından derginin tıpkı basımının yapılmış olması önemlidir.