Yazar : Ötüken Neşriyat

Iı. Abdülhamid : Zamanı Ve Şahsiyeti - Yılmaz Öztuna "Bugün Türkiye'deki tamâma yakın beli başlı devlet kurumları, kuruluşları, mahali ve özel teşebüsler, yüksek ve orta okular, Sultan Abdülhamîd devrinde veya ondan az önceki ve az sonraki yılarda kurulmuştur. Tamâma yakınında Fransa örneğinin izlendiğini söyleyebilirim. Milet Meclisi, Senato, Anayasa Mahkemesi (Şûrâ-yı Devlet Tanzîmât Dâiresi), siyâsî partiler, siyasal bilgiler ve hukuk fakülteleri, sivil ve artık Fransızca değil Türkçe eğitim yapan tıbiye, İstanbul dışındaki imparatorluk şehirlerinde yüksek okular, I. Abdülhamîd devrince (1876 - 1909) gerçeleşti. Cumhûriyeti, istinâsız, Sultan Hamîd devrinde eğitim gören kuşaklar kurdu. Cumhûriyetin gerçek kurucusu Atatürk, Selânik'te modern ilkokulda, askerî ortaokulda, Manastır'da askerî lisede, İstanbul'da Harb Okulu'nda ve Harb Akademisi'nde okudu. Geniş kültür sâhibi, mükemel bir asker oldu. Almanya, Avusturya-Macaristan, Fransa,İngiltere, Birleşik Amerika'da daha yüksek kalitede subay yetiştirilmiyordu. Türk subayı, en iyi derecede Türkçe öğrendi. Büyük Nutuk'ta kulanılan inanılması zor zenginlikte bir Türkçe. Yabancı dil öğrendi. Prusya kurmayları le strateji tartışması yapabilen bir kurmay subay olarak yetişti. ".