Yazar : İmge Kitabevi Yayınları

Kelimeler ve Şeyler - (İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi) Theophile Gautier, Velazquez'in "Las Meninas"ını ilk kez gördüğünde, kendini "Tablo nerede?" diye haykırmaktan alıkoyamamıştır. İlk bakışta, tablo basit bir konuyu işlemektedir. Kralın beş yaşındaki kızı "infante" Margarita, nedimeleri ("las meninas") ve soytarılarıyla çevrelenmiş olarak tablonun ortasındadır; en dip tarafta, saray nazırının silueti görülmektedir. Dip duvarın üzerinde bir ayna vardır ve aynadan İspanya kralı IV. Felipe ile kraliçe Avusturyalı Maria-Ana'nın görüntüleri yansımaktadır. Ve resamın kendisi, üzerinde çalıştığı tuvali bize ters dönmüş olarak görünmektedir. O halde, resmi yapılan kimdir, kimlerdir? Nedimeler mi, küçük prenses mi, yoksa kral ve kraliçe mi? Tablonun mekanı nerededir? Resamın çalıştığı atölyede mi, yoksa kral ile kraliçenin bulunduğu yerde mi? Acaba iki tablo mu vardır? Öyleyse, asıl tablo hangisidir? "Las Meninas", bakanın bakılan olduğu ve tablonun kişilerinin arasına katıldığı tek resimdir; ayna, kral ile kraliçenin görüntüleriyle birlikte, bizimkini de yansıtmak durumundadır. Foucault, İnsan Bilimlerinin Arkeolojisi'ni oluşturmaya bu noktadan itibaren başlamaktadır.