Yazar : İşaret Yayınları

“Kur’ân’daki bir hükmün kaldırılıp yerine başka bir hükmün konulması” şeklinde tarif edilen nesh, Islâm âlimleri arasında tartışmalı bir konudur. Bir kısım ulemâ Kur’ân’daki mensuh ayetlerin sayısını 30’e kadar çıkarırken Suyuti bunları yirmiye, Şah Veliyulah Dehlevî de beşe kadar indirmiştir. H.İ-İV. asır alimlerinden Ebû Müslim el-İsfahânî ise, önünden ve ardından bâtılın kendisine yol bulamayacağı Kur’ân’ın hükmünü iptal anlamına geleceğini savunduğu neshi tamamen redederek,Kur’ân’daki neshin geçmiş şeriatlardaki bazı hükümlerle ilgili olduğunu savunmuştur. XİX. yüzyıl sonlarıyla X. yüzyılın başlarında, Islâm dünyasının belibaşlı ilim ve kültür merkezlerinden biri haline gelen Kazan’ın yetiştirdiği ilim adamlarından Abdulah Bubi de, Hakîkat Yahud Doğruluk ismini verdiği elinizdeki eserinde (Kazan, 1904-1906) bu konuyu ele almıştır. Kur’ân’daki mensuh âyetlerin sayısının çok az olduğunu savunan Bubi’ye göre, az sayıdaki bu mensuhlar da Alah’ın ilim ve hikmetinin kemaline delalet etmektedir. Bubi, eserinde, hikmetlerini ortaya koymak ve “iletin dönmesiyle hükmün de döneceği” ilkesini işletmek suretiyle, Suyuti ve Kastalani tarafından mensuh olduğu idia edilen on kadar ayetin aslında mensuh olmadığını isbatlamaya çalışmaktadır.