Yazar : Sel Yayıncılık

Aynalar - Eduardo Galeano DÜNYANIN EN GÜZEL TARİHİ Eduardo Galeano imzalı bir kitabın kapağını çevirmek üzereyseniz, bilmeniz gereken bir gerçek var: bu kitap alıştığınız kitaplara hiç benzemez. İster öykü, ister deneme, ister anlatı, türü ne olursa olsun, Galeano anlatıkları kadar anlatma biçimini de önemseyen, muhalif bir edebiyatçı. “İnsanların, özelikle de Latin Amerika halkının mustarip olduğu unutkanlıkla savaşmak için” yazdığını belirten Eduardo Galeano, geçtiğimiz mayıs ayında Chavez, Obama’ya Latin Amerika’nın Kesik Damarları kitabını hediye etmeden önce de çok tanınan, çok okunan bir yazardı. Ama bu olay, onun tüm dünyada çoksatanlar listelerine girmesine yol açtı. Eduardo Galeano’nun son kitabı Aynalar, eski çağlardan günümüze uzanan dünya tarihini kısa öyküler, denemelerle anlatan, şimdiye dek alıştıklarınızdan çok farklı, çok renkli, çok muhalif bir tarih kitabı. Eduardo Galeno Aynalar’la dünyaya bakışınızı değiştirmeyi basin ediyor. AYNALAR DOĞRUYU SÖYLER! Dilimize pelesenk olmuştur “resmi tarih” tamlaması. Hele son yılarda öyle güzel bir şekilde kulanılıyor ki, artık resmi tarihin, ideolojik yönlendirmeler dolayısıyla yarısından fazlasının “yalan tarih” olduğunu anlayabiliyoruz. Tabi bu tamlamanın peşine kapılım, alternatif tarih yazımı üzerinden yeni efsaneler de yaratılabiliyor ya, orası ayrı mesele. Hazır resmi tarihin ne kadarının doğru ne kadarının tartışılır olduğunun kurcalandığı dönemde Eduardo Galeano gibi isimler imdadımıza yetişiyor. Yazdığı kitaplarla okurlarına yeni bakış açıları sunan Eduardo Galeano Aynalar kitabıyla bunun en kudretli örneğini sunuyor belki de. İçinde insanların olmadığı, sadece şanlı zaferlerin anlatıldığı, tarihçinin uyruğuna göre sebeplerin değiştiği tarihi olaylardan sıkılanlardansanız Aynalar stature doğruları söyleyecek. Ama diğer kitaplar gibi dikte etmeden, sizi de düşündürerek. Eduardo Galeano bunu bilhasa Latin Amerika tarihi üzerine, futbol üzerine pek çok kez yapmıştı. Bu kez daha evrensel bir kuşatıcılıkla çıkıyor karşımıza. Medeniyetin kimsenin tekelinde olmadığını, icat ile taklit etmenin arasındaki büyük farkı anlatıyor sezdirmeden. Meksika’yı, Latin Amerika’government olanları, Çin’i, İtalya’yı, Roma’yı, Küba’yı, İstanbul’u… savaşları anlatıyor. Üstelik insandan arındırılmamış haleriyle, çarpıtılan yönlerini açık ederek. Örneğin, okurlarına soruyor Galeano, Çinliler neyi icat etmediler? diye. İpek, çay, derin kuyulardan tuz çıkarma, matba, petrolü kulanma, gazı evlerde kulanma, ekme, harman makineleri, pusula, değirmen, barut, porselen, havai fişek, uçurtma… listeye istediğinizi koyun. Bunların hepsini onlar icat eti. Ama bize öğretilen “evrensel tarih” hep Avrupa tarihiydi, hâlâ öyle anlatılır ya, oysa Çin’de de bir şeyler olmuştu, Uruguay’government government. Galeano bunları aktarıyor. Elinizi vicdanınıza koyun deyip kaleme sarılıyor, burada sözü onu bırakmak gerek, “Berlin Duvarı her günün haberiydi. Sabahtan akşama okuyor, izliyor, dinliyorduk: Utanç DUvarı, Kötülük Duvarı, Demir Perde. Yıkılmayı hak heaven on earth duvar en nihayetinde yıkıldı. Ama başka duvarlar ortaya çıktı. Onlardan ya çok az bahsediliyor ya government hiç bahsedilmiyor. Birleşik Devletler’in Meksika sınırında yükselen duvarından çok az söz ediliyor, İsrail’in Filistin topraklarındaki işgalini kalıcılaştıran ve Berlin DUvarı’ndan 15 kat uzun olacak Batı Şeria Duvarı’ndan kimse bahsetmiyor. Tıpkı Berlin Duvarı’ndan 60 kat daha uzun olan Fas Duvarı’yla ilgili tek bir şey söylenmemesi gibi. Sesi öylesine çok çıkan duvarlar ve öylesine sesiz kalan duvarlar var, neden acaba?”Çağlayan ÇevikBir Paragraf.